شاید
بهترین معرفی برای لقمان، توضیحی باشد که امام صادق(ع) پیرامون شخصیت لقمان
فرموده است که میتوان به صورت خلاصه آنرا اینگونه برشمرد:
1. حکمتى
که به لقمان داده شده بود، درباره حسب و نسب، مال، خانواده، قدرت بدنى و
جمال و زیبایى نبود، بلکه او مردى قوى در راه خدا، متّقى در محارم خدا،
درستاندیش و صاحب فکر و نظر بود. همواره قلب خود را با تفکّر مداوا مىکرد
و نفس خود را با عبرتها و مواعظ، تربیت و تعدیل مىنمود.
2. علاوه بر
این، در رفتار روزانه خود نیز دقت بسیار داشت، به نحوی که هیچیک از مردم
او را در حال قضاى حاجت و یا غسل ندید، و هرگز با فردى درگیر نشد.
3.
او در طول زندگی خود چند ازدواج داشت و از این ازدواجها، فرزندان زیادى
داشت که بیشتر آنها در کودکى مردند، امّا او براى هیچیک از آنها گریه و
زارى نکرد.
4. هرگز از کنار دو نفر که در حال نزاع و کشمکش بودند عبور نمىکرد، مگر اینکه میانشان صلح و آشتى برقرار مىنمود.
5. هرگز هیچ سخن نیکو و پسندیدهاى را از کسى نمیشنید، جز اینکه او را
تحسین میکرد و از او مىپرسید که این سخن را از که شنیده و چه تفسیری
دارد؟
6. بسیار در مجالس حکما و فقها شرکت مىکرد. با قضات و پادشاهان
معاشرت مىکرد و به آنها پند و اندرز مىداد که مواظب امتحان الهى باشند و
به خدا تکیه کنند.