عطش

خود را به کناره ها کشاند ، بی تاب بود ،  بی تابی را می شد از حالت لبانش فهمید ، گویی می خواست چیزی را بفهماند، ناگهان بیرون پریدسراسیمه به سمتش دوید و  او را به آب رساند. باز بیرون پرید چند باری این عمل را تکرار کرد ، او نیز هربار او را از روی زمین به قصد رساندن به آب  بر می داشت ، اما بار آخری که این کا ر راکرد تلزی کنان در میان دستانش جان داد ، با دیدن این صحنه اضطرابی در دلش افتاد، در فکر بود که ناگهان نوایی از گوشه پنجره نیمه باز اضطرابش را بیشتر کرد ، کنار پنجره رفت نگاهی به خیابان انداخت ، صدای دسته عزاداران بود ، آن وقت بود که تازه یادش آمد روز تاسوعاست ، دسته عزاداران  حرکت  می کرد ، و او همانگونه که به ماهی خیره شده بود بادیده ای  گریان زیر لب با دسته عزاداران هم نوا شد

ای عمو آب چه شد دره نایاب چه شد ...

 

 

 

در محضر امامزاده واجب التعظیم حضرت جعفربن موسی(ع)

با مطالعه تاریخ آنچه مسلم است، اینکه یکی از فرزندان امام کاظم(ع)، امامزاده جعفر است. از کسانی که این امامزاده را از فرزندان بلافصل امام کاظم(ع) ذکر کرده‌اند، شیخ عباس قمی است.[۳]

   مؤلف کنز الانساب، تعداد فرزندان امام هفتم را 42 تن ذکر کرده و در ادامه نوشته است: «چون مأمون، حضرت علی بن موسی الرضا را از مدینه به شهر طوس دعوت نمود، جمله فرزندان و فرزندزادگان حضرت امام کاظم(ع) به تدریج از بغداد رو به ولایت خراسان نهادند، مِن‌جمله تعدادی از این بزرگواران همچون جعفر و ابراهیم و ... چون به ناحیۀ ساوجبلاغ رسیدند، دشمنان از عقب آمدند و مجادلۀ بسیار کردند و آخر الامر حسن بن موسی الکاظم(ع) را شهید کردند و به بعضی هم جراحت رسیده بود و چون شب درآمد، لاعلاج روی به اطراف نهادند. اما جعفر بن موسی الکاظم(ع) که در حین دفاع مجروح گردیده بود، در توابع ورامین به موضع سناردک (مکان فعلی) در اثر شدت جراحات وارده به شهادت رسید.»مؤلفان ریاض الأنساب و تاریخ خُوار و ورامین نیز این نکته را تأیید می‌کنند.[۴]

   علامه نسابه، آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی(ره) در جواب سؤال دو تن از علمای پیشوا درباره هویت امامزاده جعفر، این گونه اظهار نظر فرموده است: «امامزاده جعفر از فرزندان بلافصل حضرت موسی بن جعفر(ع) می‌باشند که در قریۀ خُوار در اطراف مدینه منوّره زندگی می‌کردند. جمعی از آن قریه تصمیم گرفتند به خدمت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در مرو مشرف شوند و امامزاده جعفر را به سرپرستی خودشان انتخاب نمودند. چون ایشان عالم و دانشمند و زاهد بودند و به این قصد حرکت کردند، وقتی به ایران آمدند، مأمون حضرت رضا(ع) را شهید کرده بود. مأمورین مأمون، با این گروه در اطراف ساوه جنگیدند. عده‌ای از این جمع در آن درگیری شهید شدند. امامزاده جعفر در حین مبارزه با مأمورین مأمون، در این جنگ مجروح شدند و با همان حالت بدان نواحی تشریف برده و در محل سناردک در اثر همان مجروح بودن، شربت شهادت نوشیدند».[۵]

   کاتب نسخه خطی تاریخ خوار و ورامین می‌نویسد: «امامزاده جعفر در سناردک، در منزل مردی به نام جلال الدین به تاریخ 15 جمادی الثانی 217 قمری رحلت نموده است و سپس در گورستان محل مدفون شد».[۶]

   نکاتی که از زندگانی این امامزاده جلیل القدر به دست می‌آید، عبارت‌اند از:

1. وی از فرزندان بلافصل امام هفتم(ع) است و درباره مدفن وی تردیدی نیست که موضع کنونی، مدفن او است.

2. دربارۀ محل جراحت آن بزرگوار ـ ساوجبلاغ یا ساوه ـ اختلاف است. آنچه مسلم است اینکه وی در اثر شدت جراحت، در این مکان فعلی شربت شهادت نوشیده است.

پیشوا (شهر)

پیشوا
کشور	ایران
استان	تهران
شهرستان	پیشوا
بخش	مرکزی
نام(های) قدیمی	سامنات، سنارک، امامزاده‌جعفر
سال شهرشدن	دورهٔ صفوی
مردم
جمعیت	۴۷،۲۵۳ تن در سال ۱۳۹۰[۱]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۹۳۷متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۶ درجهٔ سانتی‌گراد
روزهای یخبندان سالانه	۷۶روز
اطلاعات شهری
شهردار	شیرزاد یعقوبی
تاسیس شهرداری	۱۳۳۲[۲]
ره‌آورد	غلات، انار، انجیر
پیش‌شماره تلفنی	۰۲۱
وبگاه	http://old.pishva.ostan-th.ir
پیشوا روی نقشه ایران ۳۵.۱۸° شمالی ۵۱.۴۳° شرقیمختصات: ۳۵.۱۸° شمالی ۵۱.۴۳° شرقی

پیشوا مرکز شهرستان پیشوا و یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. شهر پیشوا در دامنه‌های طبیعی قرار دارد و در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی پایتخت واقع شده‌است.

این شهر در مسیر کهن راه ابریشم و همچنین در مسیر خط راه‌آهن سراسری تهران-مشهد قرار دارد.

پیشوا از معدود شهر هایی است که علی‌رقم نزدیکی به پایتخت، مهاجران کمی پذیرفته و بیشتر مردمان آن بومی همین منطقه هستند به همین دلیل از شهرهای کم جمعیت استان تهران محسوب می شود. طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران شهر، تعداد ۴۷،۲۵۳ نفر جمعیت داشته است.

پیشوا یکی از بندرهای کویر مرکزی ایران به شمار می‌رود از این رو به آن «سناردک» می‌گفتند که در زبان پهلوی به معنای ساحل خشکی است. به پیشوا لقب «مهد انقلاب ایران» نیز می‌دهند. در سفر ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به این منطقه، پیشوا «نگین سبز استان تهران» نام گرفت و رهبر ایران نیز در سفرش، این شهر را «مرکز شهادت» نامید.

علاوه بر این پیشوا شهری است گلخانه‌ای، که بیش از یک پنجم گلخانه‌‌های خاورمیانه را در خود جای داده است و یکی از قطب های تولید آلوئه‌ورا در ایران به شمار می‌رود.

این شهر مدفن جعفر خواری فرزند موسی کاظم (امام هفتم شیعیان) از عالمان و مجتهدان جامع‌الشرایط شیعه در زمان امامت علی بن موسی الرضا است و یکی از شهرهای زیارتی ایران محسوب می‌شود.

این شهر زادگاه کیومرث نخستین پادشاه ایران است که برای مقابله با اهریمن نخستین بار از سامنات برخاست، همچنین قیام ۱۵ خرداد نیز از کنار مرقد جعفر بن موسی آغاز شد و در نهایت منجر به انقلاب اسلامی ایران و برچیده شدن شاهنشاهی ۲۵۰۰ ساله ایران گردید.

سامنات

در دستنویسی درباره تاریخ خوار (گرمسار امروزی) که رونویس آن هنوز باقی است حدود شهر امروزی پیشوا را سامنات نامیده‌اند.^[۳] در فرهنگ دهخدا نیز دشت وسیع دامنه جنوبی کوه‌های البرز مابین تهران و سمنان، «سامنات» نامیده شده است.^[۴] سامنات منتسب به سام، فرزند نوح و پدر کیومرث نخستین شاه یکتاپرست ایران است.^[۵] دلیل این که چرا این نام به فراموشی سپرده شده است معلوم نیست.

سناردک

یکی از نام‌هایی که به پیشوا نسبت داده می‌شود سناردک است. سنارک در لغت از دو قسمت «سنار» و «دک» تشکیل شده که در زبان پارسی میانه، «سنار» به معنی ساحل و بندر است و «دک» هم‌معنی خشکی و کویری است.^[۶] سنارک، اکنون یکی از محله‌های پیشوا در جنوب شرقی این شهر است.

امامزاده جعفر

پس از وقف زمین‌های اطراف آرامگاه جعفر بن موسی توسط شیخ خضرالدین جنید رازی در قرن نهم هجری قمری و رونق گرفتن بیشتر منطقه، این شهر با محوریت آرامگاه جعفر بن موسی رشد کرد و نام این شهر به امامزاده جعفر تبدیل شد . گفته می‌شود که شاید یکی از دلایل به فراموشی سپرده شدن سامنات مرکزیت امامزاده جعفر بر شهر بوده است.

پیشوا

تا پایان روزگار قاجار این شهر به نام امامزاده جعفر نامیده می‌شد ولی با ساخت راه‌آهن سراسری ایران در سال ۱۳۱۷ و گذر آن از این سامان رضا شاه نام رسمی آن را از امامزاده جعفر به پیشوا تغییر داد^[۷] که دو احتمال برای این تغییر نام گفته می‌شود، نخست به بزرگداشت جعفر بن موسی، پیشوایی که در این شهر مدفون است و احتمال دوم، به احترام هیتلر که در آن زمان پیشوا نامیده می‌شد.

جغرافیا

موقعیت

پیشوا در نیمه شمالی ایران و ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی تهران قرار دارد.

	ایوانکی، شریف آباد	پاکدشت، پارک ملی خجیر، دماوند	ری، تهران
	سمنان، گرمسار		ورامین
		پیشوا
	دشت کویر، پارک ملی کویر	جوادیه، دریاچه نمک	چرمشهر، قم

زمین شناسی

پیشوا بر روی دامنه‌ی تپه‌های طبیعی و روی گسل قرار دارد، از شمال به کوه‌های البرز و از جنوب شرق به کویر مرکزی ایران متصل است به همین دلیل منطقه‌ی مناسبی برای کشت محسوب می‌شود.

خاک

دکتر پرویز کردوانی در خصوص خاک این منطقه می‌گوید:

در همه جای این دشت به جز نواحی جنوبی و منتهی الیه شرقی برای کشاورزی و زراعت مناسب است به طوری که اگر آب به مقدار کافی موجود باشد تقریبا تمام زمین‌های آن را می‌توان زیر کشت برد.

^[۸]

گسل

شهر پیشوا بر روی گسل قرار دارد و ناهمواری این گسل به‌راحتی پیداست. گسل پیشوا در راستای E ۱۳۰ N است، از مرکز این شهر آغاز شده و به درازای ۳۴ کیلومتری شرق آن ادامه دارد. این گسلِ فشاری با شیب به سمت شرق به روشنی رسوبات کوارتز را بریده و مرز میان کوه و دشت را در پیشوا تشکیل می دهد.^[۹] طول شرقی جغرافیای َ۴۵ ْ۵۱ تا َ۱۵ ْ۵۲ درجه و عرض شمالی جغرافیای َ۱۵ ْ۳۵ تا َ۲۳ ْ۳۵ درجه محدوده این گسل را شامل می‌شود.^[۱۰][۱۱] آخرین فعالیت بزرگ این گسل ۷۸۵ ه.ق. (۱۳۸۴ میلادی) همزمان با حمله تیمور لنگ بوده و طی آن این شهر و محدوده ورامین و ری به کلی ویران گردیده است.^[۱۲]

آب و هوا

نمای پیشوای قدیم

پیشوا آب و هوای معتدل و نیمه‌خشک و در دشت‌ها آب و هوای صحرایی مختص خود را دارد، نسبت به گرمسار و ورامین معتدل تر است ولی شب‌های زمستانی سردتری دارد. درجه حرارت پیشوا بین ۱۴- درجه در زمستان و ۴۵+ درجه در تابستان در نوسان است. در بهار و پاییرز به علت وجود درختان فراوان و مصونیت از آلودگی های تهران هوای فرح‌بخش و دلنشینی دارد.^[۱۳]

منابع آب

زمین های زراعی و باغ‌های پیشوا توسط نهرها، چشمه‌ها(چشمهٔ دریاچهٔ قلعه‌کرد و...)، قنات‌ها(هرمین، سناردک و ...) و رودخانه‌های جاری شده از رشته‌کوه البرز سیراب می‌گشت. در سال‌های گذشته با هدف تامین آب مطمئن برای کشاورزی منطقه پاکدشت، پیشوا و ورامین و همچنین تامین آب شرب بخش‌هایی از شرق و جنوب تهران سدهای لار، لتیان و ماملو احداث گردید،^{[۱۴][۱۵][۱۶]} اما با افزایش جمعیت کلانشهر تهران و خشکسالی‌های پیاپی، تامین آب شرب تهران درصد بیشتری را سهم خود کرد و رودخانه پیشوا و نهرها و چشمه‌ها و قنات‌هایش یکی پس از دیگری خشک گردید و بسیاری از باغ‌های موقوفه که از درختان انار، انگور، انجیر، توت و گردو و... تشکیل می‌شد نیز از بین رفت. امروزه زمین های پیشوا با چاه‌هایی که بعداً حفر شد آبیاری می شود.

بادها

بادهای باران‌زا: مهم‌ترین منبع بارش در این منطقه بادهای مرطوب مدیترانه‌ای و اطلسی است که از سمت غرب می‌وزد. رشته کوه البرز همجون سدی به نحو موثری از نفوذ بسیاری از توده‌های هوا جلوگیری می‌کند در نتیجه باعث شده‌است که هوای شهر از یک سو خشک‌تر و از سوی دیگر از آرامش نسبی برخوردار باشد.^[۱۷]

باد شهریاری: بادی خنک و دلربا است که از سمت شهریار می‌وزد و هوا را لطیف می کند و محدود به فصل خاصی نیست. در تابستان گرمای هوا را کاهش داده و موجب رشد بهتر درختان می‌شود. وزیدن باد شهریاری در تابستان برای مردم پیشوا خوشایند است.^[۱۸]

باد خِشو: در اوج گرمای تابستان از سمت کویر می‌وزد و به خشکی و گرمای هوا شدت می‌بخشد و باعث ریزش گل‌ها و گرد گرفتن درختان می‌شود. این باد در روزهایی حد فاصل اواخر خرداد تا پنجم مرداد می‌وزد.

باد قبله: این باد در بهار از سمت جنوب و جنوب غرب می‌وزد و همراه با دولخ(نوعی گرد و خاک محلی) است و معمولاً با توده ای از ابر سیاه همراه است که به آن پایه می‌گویند و منجر به رعد و برق و باران و تگرگ می شود.

باد احنمود: بادی است سردو خشک و سوزان که در اوج سرمای بهمن ماه از سوی کوه‌های شمال غربی می‌وزد، و هوا را از مناطق برف‌نشین هم سردتر می‌کند. هنوز وقتی این باد بوزد مردم می‌گویند: «معلوم نیست برفش کجا اومده که سوزش داره اینجا میاد».

باد خاله‌پیرزن: معمولاً سه روز مانده به عید نوروز می‌وزد و معتقد بودند که "خاله پیرزن در اثر خستگی، شب عید خواب می‌ماند و مدت ده روز باد نمی‌وزد و بعد از این مدت عمو نوروز می‌آید و خاله‌پیرزن بیدار می‌شود. اگر عمونوروز عصایش را به آب بزند خاله‌پیرزن می‌گوید باران ببارد و اگر به خاک بزند می‌گوید باد بوزد".^[۱۹]

ضرب المثلی پیشوایی می گوید: «خاله پیرزن گفته اگه پشتم به بهار نبود بچه رو توی گهواره‌اش (از سرما) خشک می کردم».

جمعیت

طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران جمعیت پیشوا ۴۷،۲۵۳ نفر بوده که از این تعداد ۲۳،۷۳۴ نفر مرد و ۲۳،۵۱۹ نفر زن بوده‌اند و این تعداد در ۱۳،۳۵۲ خانواده زندگی می‌کنند^[۲۰] که اکثراً بومی همین منطقه‌اند.

تاریخچه

پیش از اسلام

دیرینگی باستان‌شناسی منطقه پیشوا به پنجاه هزار سال پیش و دوره پارینه‌سنگی می‌رسد.

پس از اسلام

شهادت جعفر بن موسی

زلزله ویران‌گر (قرن هشتم)

وقف جنید رازی (قرن نهم)

صفویه

قاجاریه

پهلوی

قیام ۱۵ خرداد

پس از سخنرانی سید روح‌الله خمینی در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ در قم به مناسبت عاشورای حسینی در مدرسه فیضیه مردم تهران دست به تظاهرات جدی زدند. صبح روز پانزده خرداد آیت الله خمینی بازداشت و به تهران برده شد. پانزده خرداد سال ۴۲ مصادف با دوازدهم ماه محرم و همزمان با روز برگزاری آیین پانصد ساله بنی اسد مردم پیشوا بود.^[۲۱]

در پیشوا پس از برگزاری مراسم بنی اسد حسن مقدس بلندگو به دست می‌گیرد و خبر بازداشت روح‌الله خمینی را به عزاداران می‌رساند و از ایوان آرامگاه جعفر بن موسی الکاظم مردم تصمیم به قیام علیه رژیم شاه می‌گیرند.^[۲۲]

در ساعت ۱۴ همان روز از پیشوا و از جوار آرامگاه جعفر بن موسی الکاظم کفن پوشان به سمت تهران حرکت کردند، در میان راه مردم ورامین نیز به کفن پوشان پیوستند. وقتی به پل باقرآباد رسیدند مورد هجوم نیروهای دولتی رژیم پهلوی قرار گرفتند و تعدادی کشته و چندین نفر زخمی شدند.^[۲۳]

واقعه ۱۵ خرداد مبدا تحولات انقلاب اسلامی ایران بود.^[۲۴] و این قیام نخستین بار از پیشوا آغاز گردید از این رو پیشوا را مبدا قیام ۱۵ خرداد و یا مهد انقلاب ایران می‌نامند.^[۲۵]

جمهوری اسلامی

مردم

زبان

مردم پیشوا فارسی زبان هستند و لهجهٔ تهرانی دارند و با اندک گویشی محلی سخن می گویند.

فرهنگ و هنر

آیین پانصد ساله بنی اسد

بنی اسد قومی از طوایف عرب و از ذریه اسدبن‌خزیمه بودند که دو روز پس از نبرد کربلا کشته شدگان واقعه را تشییع و دفن نمودند.^[۲۶]

مردم پیشوا همه ساله دو روز بعد از عاشورا در روز دوازدهم ماه محرم کسب و کار و بازار را رها می‌کنند و با پوشیدن لباسهایی عربی موسوم به بنی اسد طی مراسمی نمادین پیکرهای کشته شدگان نبرد کربلا را در سالروزش در صحن جعفر بن موسی تشییع می‌کنند و به عزاداری و سوگواری می‌پردازند.

طی این مراسم ابتدا فردی در نقش زین العابدین (امام چهارم شیعیان)، کشته شدگان را برای حاضرین معرفی می‌کند و از دلاوری‌های آنان می‌گوید و سپس مرثیه آنان را می‌خواند و در پایان هر بخش این کشته شدگان از در ورودی اصلی صحن تا ایوان بر روی دست افراد پوشیده با لباس بنی اسد و مردم تشییع می‌شوند. معمولا اولین نفر حر بن یزید ریاحی و آخرین نفر حسین بن علی (امام سوم شیعیان) است.

این مراسم حدود پانصد سال است که همه ساله در پیشوا و در جوار آرامگاه جعفر بن موسی برگزار می‌شود.^[۲۷]

اقتصاد

کشاورزی

قطب بادمجان گوجه خیار سالادی طالبی هندوانه کدو انجیل و...^{[نیازمند منبع]}

صنعت

گردشگری

گردشگری در پیشوا با باغ‌ها و باغچه‌هایش معنی می‌شود که بیشتر خصوصی هستند. جمعه‌ها و ایام تعطیل مردم منطقه و تهران از شلوغی و آلودگی و روزمرگی شهر به آن پناه می‌آورند. با این حال این شهر تاریخی خالی از جاذبه های گردشگری برای مسافران نیست.

زیارتی

• بارگاه جعفر بن موسی برادر علی بن موسی الرضا
• آرامگاه امامزاده عبدالله
• آرامگاه امامزاده اسحاق و موسی در کهنک
• مقبره شهدای گمنام
• بقعه خضر الدین جنید رازی
• بقعه یوسف رضا

تاریخی

• تپه شاه‌قلی معروف به شغالی، با قدمتی هفت هزار ساله
• قلعه ایرج عسگریه، بزرگترین قلعه خشت خام ایران
• یخچال طبیعی طارند پایین، بزرگترین یخچال طبیعی در تهران
• بازار سنتی پیشوا، متعلق به دوران صفویه
• گنبد و ایوان حرم جعفر بن موسی
• آب انبار چاله خشتی
• آب انبار حصارگلی

تفریحی

• پارک بزرگ جنگلی پیشوا
• تپه سفالین
• تپه سلام
• باغ وقفی
• باغ چال
• باغ برجی
• باغ کوه
• سه جوبی

دانشگاه‌ها و مدارس علمیه

دانشگاه‌ها

دانشگاه بزرگ آزاد اسلامی واحد پیشوا.^[۲۸]

دانشگاه فرهنگیان پردیس زینبیه پیشوا.^[۲۹]

دانشگاه علمی کاربردی شهرداری پیشوا.^[۳۰]

دانشگاه پیام نور پیشوا.^[۳۱]

مدارس علمیه

مدرسه علمیه فاطمیه پیشوا (خوهران)

مدرسه علمیه جعفریه پیشوا (برادران)

جستارهای وابسته

• امامزاده جعفر (پیشوا)
• شهرستان پیشوا
• قیام ۱۵ خرداد

آرامگاه مطهر سید جعفربن موسی کاظم (ع)

امام زاده سید جعفربن موسی کاظم

 آرامگاه مطهر سید جعفربن موسی کاظم (ع)در شمال خاوری روستای انار از توابع بخش مشگین خاوری واقع شده است. در سال های پیش از 1300 هجری شمسی این مکان مقدس عبارت بود از یک قبر مطهر که بر روی آن اتاقکی گلی بنا کرده بودند تا این که یکی از ریش سفیدان متنفذ روستای انار به نام حاج کامران باغ های هم جوار این بنا را که متعلق به خودش بوده، بر آن افزوده و این اتاقک کوچک گلی را به بنایی زیبا که بر روی آن گنبدی زیبا است، تبدیل نمود و چندین سال بعد سقف آن را که با چوب و تخته ساخته شده بود، بازسازی نموده و بنای کنونی را ایجاد کرد.

 

در بالای محراب امام زاده تاسیس بنای فعلی را سال 1300 شمسی نوشته اند. در حال حاضر امام زاده سید جعفر (ع) در وسط یک باغ سرسبز وسیع و زیبایی قرار گرفته است. این امام زاده مسجدی بزرگ دارد که دارای سه درب است. قبر شریف امام زاده سید جعفر (ع) در ضلع جنوب خاوری مسجد قرار گرفته که در بالای آن بر سقف مسجد گنبدی بزرگ بنا شده است.
تا سال 1376 صندوقچه ای چوبی بر روی قبر قرار داشت اما از آن سال به بعد از بابت نذورات امام زاده، ضریح مشبک آلومینیومی تهیه شده و بر روی قبر سید بزرگوار قرار داده اند و روی خود قبر نیز پارچه ای سبز رنگ پهن کرده اند. در مدخل صحن امام زاده زیارت نامه ای نصب شده است که هر زیارت کننده طبق آداب زیارت ابتدا این زیارت نامه را می خواند آن گاه وارد حرم می شود.

قبرستان تاریخی اُنار

 

 

 

تقدیر از وبلاگ‌نویسان و مرتلان برگزیده در رادیو قرآن

جمعی از وبلاگ‌نویسان طرح قرآن، کتاب زندگی و مرتلان برگزیده ماه مبارک رمضان، عصر روز شنبه 19 مهرماه  در رادیو قرآن تقدیر شدند.

به گزارش روابط عمومی رادیو قرآن، جمعی از وبلاگ‌نویسان و مرتلان برگزیده عصر روز شنبه 19 مهرماه با حضور نصرالله جهانگرد، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در رادیو قرآن تقدیر شدند

.

محمدحسین سبزعلی و عباس امام‌جمعه از مرتلان حاضردر جلسه بودند که تقدیر شدند. همچنین آقایان طوسی، سعیدیان و احمدی‌وفا به دلایلی در جلسه حضور نداشتند اما مورد تقدیر قرار گرفتند.

احمدعلی رضانژاد، رتبه اول، سجاد سحرخوان رتبه دوم، علی صفت‌زاده رتبه سوم جشنواره را به خود اختصاص دادند.

همچنین، ندا حقانی‌شقاقی، امیرحسین سلطان‌احمدی، وهاب خدابخشی، پگاه گنجعلی، امیرعباس سبحانی و هدیه سادات موسوی رتبه‌های بعدی جشنواره را دریافت کردند.
بر اساس این گزارش،336 اثر به دبیرخانه این جشنواره ارسال شده که 24 اثر به عنوان آثار برتر انتخاب و 10 اثر تجلیل شدند.

بیانیه جشنواره

امیرهوشنگ آذردشتی، دبیر اولین جشنواره وبلاگ‌نویسی رادیو قرآن، در این برنامه به قرائت متن بیانیه هیئت داوران پرداخت. متن بیانیه به این شرح است:

«حمد و سپاس بیکران، خدای متعال  را که نعمت بزرگ قرآن را به ما ارزانی داشت و توفیق خدمتگزاری در محضر قرآن را نصیبمان فرمود. قرآن کریم سرچشمه حکمت‌های والایی است که جرعه‌ای از آن، دل‌های حق‌گرا را حیاتی دوباره می‌بخشد. فرقانی است که رهپویان راهش را بصیرت بخشیده تا نور را از ظلمت بازشناسند و از هیچ‌تر و خشکی در نشان دادن راه هدایت و سرفرازی، فروگذار نکرده است؛ هرکه دست به سوی زلال حکمت و معرفتش دراز کرده، چراغ پرفروغ مسیر هستی‌اش گشته و به استوارترین راه‌ها، رهنمون گردیده است؛ و هر آنکه با غفلت از آن، بر خود ستم کرده، به گمراهی کشیده شده است.

شبکه رادیویی قرآن، به عنوان اولین رسانه شنیداری قرآنی فارسی زبان در جهان اسلام، مفتخر است که همواره مبلغ و مروج فرهنگ ناب قرآنی در قالب برنامه‌های رادیویی و طرح‌های چند رسانه‌ای بوده و امسال برای اولین بار در طرح تابستانی خویش علاوه بر بهره‌گیری از امکانات چندرسانه‌ای و فضاهای مجازی، مسابقه بزرگ وبلاگ‌نویسی با محوریت سوره مبارکه لقمان را نیزبرگزار نموده است

اینفوگرافی سوره مبارکه لقمان تهیه شد

اینفوگرافی سوره مبارکه لقمان که توسط رادیو قرآن تهیه شده روز ۱۹ مهرماه همزمان با برگزاری آئین پایانی، اولین مسابقه وبلاگ‌نویسی «قرآن؛ کتاب زندگی» رونمایی خواهد شد.

به گزارش روابط عمومی رادیو قرآن، شبکه رادیویی قرآن همزمان با اجرای طرح تابستانی «قرآن؛ کتاب زندگی» به تهیه اینفوگرافی سوره مبارکه لقمان پرداختکه  این اینفوگرافی، روز شنبه 19مهرماه، همزمان با آئین پایانی اولین دوره مسابقه وبلاگ‌نویسی «قرآن؛ کتاب زندگی» رونمایی خواهد شد.

لازم به ذکر است محورهای موضوعی این اینفوگرافی توسط گروه پژوهشی رادیو قرآن انتخاب شده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود این اینفوگرافی در قالب پوستر منتشر و در بقاع متبرکه، مساجد و فرهنگسراهای سراسر کشور نصب شود تا علاقه‌مندان بتوانند از مفاهیم و آموزه های اخلاقی این سوره بهره مند گردند.

حکیمی که خادم 400 پیامبر بود!11

یکی از حکمای راستین و بزرگ تاریخ، حضرت لقمان(ع) است که نامش در قرآن دو بار¹ با عظمت یاد شده و یک سوره قرآن (سی و یکمین سوره) به نام او است. خداوند او را در قرآن براین اساس یاد کرده که فرزندش را به ده اندرز بسیار مهم و سرنوشت ساز نصیحت کرده، و این نصایح در ضمن پنج آیه سوره لقمان ذکر شده است. ²

مطرح شدن لقمان و حکمت های دهگانه او در قرآن، و یک سوره به نام او، در کتابی که جاودانی و جهانی است بیانگر آن است که خداوند می خواهد نام لقمان و روش و نصایح حکیمانه او را در پیشانی ابدیت ثبت کرده ، و تابلو قرار دهد، تا شیفتگان حق و عرفان در هر نقطه و عصری، در پرتو آن هدایت یابند، و از فیوضات آن برای پاک سازی و بِه سازی بهره جویند. بر همین اساس نخستین سؤال در این راستا این است که لقمان کیست؟ اهل کجاست؟ و در چه عصر می زیسته؟ آیا پیغمبر است یا نه؟ و...

برای دریافت پاسخ به این سؤالات، نظر شما را به مطالب زیر جلب می کنیم:

او از نژاد مردم افریقا بود و بعضی او را از اهالی «اِیْله» که شهری بندری در کنار دریا، نزدیک مصر، در سرزمین فلسطین بوده دانسته اند. ³

لقمان نظر به این که عمر طولانی کرد، با پیامبران بسیار (که طبق بعضی از احادیث تا چهارصد پیامبر) را دیدار کرده است⁴ و نظر صحیح این است که او پیامبر نبود، چنانکه خاطرنشان می شود.

از نصایح لقمان:

ای پسرجان! من چهار صد پیامبر را خدمت کردم، و از گفتار آنها چهار سخن را برگزیدم: 1ـ هنگامی که در نماز هستی، حضور قلبت را حفظ کن 2ـ هنگامی که در کنار سفره نشستی گلویت را (از مال حرام) حفظ کن 3ـ هنگامی که به خانه دیگری رفتی، چشم خود را (از نگاه به نامحرم) حفظ کن 4 ـ و هنگامی که بین انسان ها رفتی، زبانت را حفظ کن.»

به عقیده بعضی چند سال قبل از تأسیس حکومت حضرت داود(ع)، و به نظر بعضی ده سال پس از حکومت داود(ع) متولد شد، و عمر او تا عصر پیامبری حضرت یونس(ع) ادامه یافت، او در عصر نبوّت و حکومت حضرت داود (ع) همراه آن حضرت به جنگ جالوت رفت، و در کشتن جالوت که طاغوت آن عصر بود، شرکت داشت.

وجه تسمیه نام گذاری سوره لقمان

---

یکی از سوره هایی که در خود درس های تازه و جذابی برای سعادت زندگی دنیا و آخرت را دارا می باشد ، سوره لقمان است . از صفاتی که در این سوره به طور محسوس مطرح شده است ، بیان صفتی زیبا به نام تواضع است که به آن سفارش شده و از نشانه های بندگان خوب خداوند معرفی شده است .

---

*محتواى سوره لقمان‏

مشهور و معروف میان مفسران این است که این سوره در مکه نازل شده گر چه بعضى مانند شیخ طوسى در تبیان، اندکى از آیات این سوره را مانند آیه چهارم که سخن از نماز و زکات مى‏گوید ، و یا مانند فخر رازى که علاوه بر این آیه  ، آیه 27 را که از علم وسیع پروردگار بحث مى‏کند استثناء کرده‏اند ، ولى دلیل روشنى براى این استثناها وجود ندارد ، چرا که نماز و زکات (البته زکات به صورت کلى) در مکه نیز وجود داشته است ، و داستان شرح وسعت علم پروردگار نیز چیزى نیست که نشانه مدنى بودن باشد .

بنا بر این ، سوره لقمان به حکم مکى بودن مشتمل بر محتواى عمومى سوره‏هاى مکى است ، یعنى پیرامون عقاید اساسى اسلامى مخصوصاً " مبدء" و " معاد" و همچنین " نبوت" بحث مى‏کند .

به طور کلى محتواى این سوره در پنج بخش خلاصه مى‏شود :

بخش اول : بعد از ذکر حروف مقطعه اشاره به عظمت قرآن و هدایت و رحمت بودن آن براى مؤمنانى که واجد صفات ویژه هستند مى‏کند ، و در نقطه مقابل ، سخن از کسانى مى‏گوید که در برابر این آیات آن چنان سرسختى و لجاجت نشان مى‏دهند که گویى گوش هایشان کر است ، علاوه بر این سعى دارند با ایجاد سرگرمی هاى ناسالم دیگران را نیز از قرآن منحرف نمایند .

بخش دوم : از نشانه‏هاى خدا در آفرینش آسمان و بر پا داشتن آن بدون هیچگونه ستون ، و آفرینش کوه‏ها در زمین ، و جنبندگان مختلف ، و نزول باران و پرورش گیاهان سخن مى‏گوید .

بخش سوم : به همین مناسبت قسمتى از سخنان حکمت آمیز لقمان ،  آن مرد الهى را به هنگام اندرز فرزندش نقل مى‏کند که از توحید و مبارزه با شرک شروع شده ، و با توصیه به نیکى کردن به پدر و مادر، و نماز ، و امر به معروف و نهى از منکر ، و شکیبایى در برابر حوادث سخت ، خوشرویى با مردم ، تواضع و فروتنى و اعتدال در امور پایان مى‏یابد .

در بخش چهارم : بار دیگر به دلائل توحید باز مى‏گردد ، و سخن از تسخیر آسمان و زمین و نعمتهاى وافر پروردگار و نکوهش از منطق بت‏پرستانى که تنها بر اساس تقلید از نیاکان در این وادى گمراهى افتادند ، سخن مى‏گوید ، و از آنها بر مسأله خالقیت پروردگار که پایه عبودیت او است ، اقرار مى‏گیرد .

شخصیت لقمان

شاید بهترین معرفی برای لقمان، توضیحی باشد که امام صادق(ع) پیرامون شخصیت لقمان فرموده است که می‌توان به صورت خلاصه آن‌را این‌گونه برشمرد:
1. حکمتى که به لقمان داده شده بود، درباره حسب و نسب، مال، خانواده، قدرت بدنى و جمال و زیبایى نبود، بلکه او مردى قوى در راه خدا، متّقى در محارم خدا، درست‌اندیش و صاحب فکر و نظر بود. همواره قلب خود را با تفکّر مداوا مى‏کرد و نفس خود را با عبرت‌ها و مواعظ، تربیت و تعدیل مى‏نمود.
2. علاوه بر این، در رفتار روزانه خود نیز دقت بسیار داشت، به نحوی که هیچ‌یک از مردم او را در حال قضاى حاجت و یا غسل ندید، و هرگز با فردى درگیر نشد.
3. او در طول زندگی خود چند ازدواج داشت و از این ازدواج‌ها، فرزندان زیادى داشت که بیشتر آنها در کودکى مردند، امّا او براى هیچ‌یک از آنها گریه و زارى نکرد.
4. هرگز از کنار دو نفر که در حال نزاع و کشمکش بودند عبور نمى‏کرد، مگر این‌که میانشان صلح و آشتى برقرار مى‏نمود.
5. هرگز هیچ سخن نیکو و پسندیده‏اى را از کسى نمی‌شنید، جز این‌که او را تحسین می‌کرد و از او مى‏پرسید که این سخن را از که شنیده و چه تفسیری دارد؟
6. بسیار در مجالس حکما و فقها شرکت مى‏کرد. با قضات و پادشاهان معاشرت مى‏کرد و به آنها پند و اندرز مى‏داد که مواظب امتحان الهى باشند و به خدا تکیه کنند.

در محضر لقمان

امام محمد باقر علیه السلام فرمودند: در نصایح لقمان به پسرش، این است که گفت: پسرم ! اگر درباره مرگْ تردید دارى، خواب را از خود دور کن ـ که نخواهى توانست ـ و اگر درباره رستاخیزْ تردید دارى ، بیدار شدن از خواب را از خود دور کن ـ که نخواهى توانست-؛ زیرا اگر اندیشه کنى، مى‏دانى که جان تو در دست دیگرى است و همانا خواب، به منزله مرگ است و بیدارى پس از خواب، به منزله بر انگیخته شدن پس از مرگ.

لقمان همچنین گفت: «اى پسرم! آن چنان به مردم نزدیک نشو که از دل‏هاى آنان دور شوى و آن چنان دور نشو که خوار شوى. هر موجودى، همنوع خود را دوست مى‏‌دارد و همانا آدمیزاد نیز همنوع خود را دوست مى‏‌دارد.
خوبى یا متاع خود را جز در برابر مشترىِ آن، نگستران. چنان که میان قوچ و گرگ، دوستى و رفاقتى نیست، میان نیکوکار و بدکار نیز دوستى و رفاقتى نیست.